dr hab. Janina Hajduk-Nijakowska, prof. UO

nijakie

Pełnione funkcje:

członkini Komitetu Nauk Etnologicznych przy Wydziale I Nauk Humanistycznych PAN (sekretarz Komisji Folklorystycznej)

członkini Rady Muzealnej Muzeum Śląska Opolskiego

członkini Komitetu Redakcyjnego rocznika „Archiwum Etnograficzne”

członkini Zespołu Redakcyjnego Leksykonu Folkloru Polskiego


Adres mailowy: jdhn@uni.opole.pl

Numer pokoju: 314


Zainteresowania badawcze

Interesuję się zagadnieniami pamięci społecznej i potocznej świadomości historycznej, genologią folklorystyczną, funkcjonowaniem folkloru w dobie rozwoju środków masowego przekazu i nowych mediów, e-folklorem oraz współczesnymi mediami.


Publikacje

Monografie autorskie

Doświadczanie pamięci. Folklorystyczny kontekst opowieści wspomnieniowych. Studia i Monografie nr 536, Opole 2016, ss. 294.

Żywioł i kultura. Folklorystyczne mechanizmy oswajania traumy, Opole 2005.

Temat śpiącego wojska w folklorze polskim. Próba typologii Opole 1980.

Redakcje tomów (wybór)

Praktykowanie tradycji w społeczeństwach posttradycyjnych, red. nauk. J. Hajduk-Nijakowska, „Archiwum Etnograficzne” 54, Opole 2014.

Nowe konteksty badań folklorystycznych, red. nauk. J. Hajduk-Nijakowska, i T. Smolińska, Wrocław 2011.

”Kalendarz Opolski” [redaktor naczelna 10 roczników: 1991-2001].

Jak starka Zeflika na powstanie wysłała. Ludowe opowieści powstańcze, opracowanie J, Hajduk-Nijakowska i T. Smolińska, Katowice 1989.

Nie wszystko bajka. Polskie ludowe podania historyczne, wybór, wstęp i komentarze J. Hajduk-Nijakowska, Warszawa 1986

Hafty śląskie, red. J. Hajduk-Nijakowska, Opole 1982 (wyd. II – 1984)

Księga humoru ludowego, red. nauk. D. Simonides, wybór i oprac. tekstów: D. Simonides, J. Hajduk-Nijakowska, T. Smolińska, Warszawa 1981.
Artykuły naukowe (wybór)

Historia opowiadana. Folklorystyczne badania nad pamięcią społeczną, (w:) Przestrzenie pamięci. Świat wartości w przekazie kulturowym, red. A. Barska, K. Biskupska, I. Sobieraj, Opole 2016.

Kulturowe konteksty funkcjonowania newsów, „Przegląd Humanistyczny” 2016, nr 1.

Mityczne pokłady współczesnej kultury (w:) Sacrum w kulturze tradycyjnej i współczesnej, red. J. Adamowski, M. Tymochowicz, „Archiwum Etnograficzne” 60, Lublin – Wrocław 2016.

Narracje wspomnieniowe jako przedmiot badań folklorystycznych, (w:) Człowiek i medium. Terapia, rozwój, (auto)narracja, red. nauk. A. Ogonowska, Kraków 2016.

Folkloryzm atrakcji. Wykorzystanie folkloryzmu w animacji kulturalnej w Polsce, „Etnologické rozpravy” , 2015, č. 2, Bratyslava.

Huta zapamiętana. Narracje wspomnieniowe o Hucie Małapanew w Ozimku, „Journal of Urban Ethnology” 2015, t.13.

Rola pamięci rodzinnej w kształtowaniu tożsamości regionalnej, „Studia Slavica” t. XIX/2, 2015.
Towards the Folklore Genre Theory , “Slovensky Narodopis” 2015, nr 2.

Dziennikarstwo lokalne w globalnym świecie (w:) Modele współczesnego dziennikarstwa, red. K. Wolny-Zmorzyński, P. Urbaniak, K. Bernat, Wrocław 2015.

Kulturowe kreowanie wyobrażeń na temat przeszłości, (w:) Konstrukcje i dekonstrukcje tożsamości, t. III Narracja i pamięć, red. Ewa Gołaszewska, Anna Zielińska, Warszawa 2014.

Cъвременни cитуации, пораждащи фолклоp, tłum. Юлиян Божков, „Български Фолклоp” 2014, кн. 4 София

O kontekstach elektronicznej logosfery słów kilka, (w:) Peryferie kultury. Szkice ofiarowane prof.Rochowi Sulimie, red. nauk. R. Chymkowski, Ł. Bukowiecki i inni, Warszawa 2013.

Casus Angeliny, czyli miejsce celebryty w dyskursie publicznym (w:) Plaga celebrytów, red. W.K.Pessel i St. Zagórski, Łomża 2013.

Ochrona dziedzictwa czy postfolkloryzm narodowy? (w:) Niematerialne dziedzictwo kulturowe: źródła – wartości – ochrona, red. J. Adamowski i K. Smyk, Lublin – Warszawa 2013.

Sytuacja prasy dziecięco-młodzieżowej na wolnym rynku mediów w Polsce, (w:) „Stare” i „nowe” – czasopisma dla dzieci i młodzieży, pod red. B. Olszewskiej i E. Łuckiej-Zając. Opole 2013.

Głupi sąsiad w anegdocie, czyli komiczny kozioł ofiarny, (w:) Polski i czeski humor zaangażowany – dowcip, anegdota i karykatura polityczna, pod. red. H. Rusek, A. Drożdż, Katowice – Cieszyn – Brno 2013.

Folklore studies on humour (transl. J. Jastrzębowski) (w:) Polish Humour. Humour and Culture 2, ed. D. Brzozowska, W. Chłopicki, Kraków 2012.

Terra incognita. Kulturowy wymiar miejsca zdegradowanego (w:) Miejsca święte, miejsca przeklęte. Polskie doświadczenie przestrzeni, red. Wł. Pawluczuk, St. Zagórski, Łomża 2012.

Turystyka katastroficzna jako jedna z form współczesnej turystyki kulturowej (w:) Za miedzę, za morze, w zaświaty…, red. nauk. W. Olszewski V. Wróblewska, Wrocław 2012 „Archiwum Etnograficzne” t.53.

Pamięć utajniona. Funkcjonowanie narracji o śląskiej martyrologii (w:) Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, t. 6, pod red. J. Adamowskiego i M. Wójcickiej, Lublin 2012.

Folklorystyczny nerw Internetu. Wspólnotowa przestrzeń emocji i wyobraźni, „Kultura Popularna” 2012, nr 3.

Folklor jako subkultura sieci (w:) Liberatura, e-literatura i … Remiksy, remediacje, redefinicje, red. M.Górska-Olesińska, Opole 2012.

Katastrofa jako wydarzenie medialne, (w:) Powodzie, plagi, życie i inne katastrofy, pod red. K. Konarskiej i P. Kowalskiego, Wrocław 2012, „Colloquia Anthropologica et Communicativa”, vol. 5.

Od realności do wirtualności, czyli o kontekstach rozumienia lokalności w refleksji kulturoznawczej, „Tematy z Szewskiej” 2012 nr 1(7), s. 19-32. [ISSN 1893-3901], http://www.tematyzszewskiej.pl/wp-content/uploads/2012/05/hajduk.pdf

Autonarracja jako sposób oswajania rzeczywistości. Refleksje etnologa, [w:] Andragogiczny wymiar wydarzeń osobistych i globalnych w badaniach biograficznych, red. naukowa O. Czerniawska, Łódź 2011.

Tradycje pielgrzymowania do miejsc świętych w kulturze współczesnej, (w) Tradycja w kontekstach kulturowych, t. 4, pod red. J. Adamowskiego, M. Wójcickiej, Lublin 2011.

Od folkloru do e-folkloru [w:] Od liberatury do e-literatury, red. E. Wilk i M. Górska-Olesińska, Opole 2011.
Przestrzeń kultury newsów w dobie konwergencji mediów (w) Media wolne czy bezwolne? Red. P. Kowalski i St. Zagórski, Łomża 2011.

Folklorystyczne źródła mitu wybawcy w kulturze „Lud t.95 ”, 2011.

Wykorzystanie fotografii we współczesnych badaniach folklorystycznych, „Studia de Cultura” II, red. A. Ogonowska. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis 103, Kraków 2011.

Kulturowe źródła tabloidyzacji przekazów medialnych, „Oblicza Komunikacji” 2010, nr 3. Tabloidyzacja języka i kultury, red. A. Kamińska-Szmaj, T. Piekota, M. Poprawa.

Proces odbioru przekazów medialnych jako czynność kulturowo usytuowana, [w:] Kultura medialnie zapośredniczona. Badania nad mediami w optyce kulturoznawczej, Seria: Studia Kulturoznawcze, red. Nauk. W. Chyła, M. Kamińska, P. Kędziora, M. Kosińska, Poznań 2010.

Media dla odbiorcy, odbiorca w mediach, [w:] Ludzie polskich mediów. Celebryci a redaktorzy, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman i inni, Toruń 2010.

e-folklor. Rola Internetu w powstawaniu zjawisk folklorystycznych, (w:) Nowe media i komunikowanie wizualne, red. P. Francuz i St. Jędrzejowski, Lublin 2010.

Deficyty w zakresie badań współczesnego folkloru śląskiego, (w:) Deficyty badań śląskoznawczych, pod red. M. S. Szczepańskiego, T. Nawrockiego, A. Niesporka, Katowice 2010.

Teoria spiskowa jako gatunek legendy miejskiej (w:) Zmowa, intryga, spisek. O tajnych układach w strukturze codzienności, red. K. Łeńska-Bak, M. Sztandara, „Stromata Anthropologica 6”, Opole 2010.

Medialny kontekst współczesnego folkloru /Mediálny kontext sứčasného folklóru / „Etnologické rozpravy”, R. XVII: 2010.

Indygenizacja treści współczesnych przekazów medialnych, „Studia de Cultura” I, red. A. Ogonowska, Z. Bauer, B. Skowronek, Kraków 2010.

Rytualizacja procesu odbioru przekazu telewizyjnego, [w:] Tabu, etykieta, dobre obyczaje pod red. P. Kowalskiego, „Colloquia Anthropologica et Communicativa” vol. 1, Wrocław 2009.

Miesto folkloristiky vo výskume sučasnej kultury, prel. H. Hlôšková, „Slovenský Národopis” Bratislava 2009, nr 57.

Folklorotwórcza funkcja mediów [w:] Folklor w dobie Internetu, pod red. G. Garczarczyk i P. Grochowskiego, Toruń 2009.

Gawędziarstwo jako teatr jednego aktora. U źródeł teatralizacji przekazów kulturowych [w:] Słowo i gest, red. H.D. Sobeczko, Z.W. Solski, Opole 2009.

Ekstensja zmysłów człowieka w dobie rozwoju mediów technicznych. [w:] Doświadczane, opisywane, symboliczne. Ciało w dyskursach kulturowych, pod red. K. Łeńskiej-Bąk, M. Sztandary, „Stromata Anthropologica” 3. Opole 2008.

Oralność a audiowizualność współczesnej kultury, [w:] Nowa audiowizualność – nowy paradygmat kultury?, pod red. E. Wilka i I. Kolasińskiej-Pasterczyk, Kraków 2008.

Świat po Czarnobylu. Kulturowe kreowanie wyobrażeń na temat katastrofy, [w:] Czego się boimy? Praca zbiorowa pod red. Wł. Pawluczuka i St. Zagórskiego, Łomża 2008.

Kulturowy kontekst dowcipów etnicznych, „Literatura Ludowa” 2008, nr 3.

Rola potocznego komunikowania w audiowizualnym świecie, [w:] Studia nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria – rynek – społeczeństwo, pod red. J. Fras, Toruń 2007.

Przemoc na ekranie, [w:] Wojna w mediach, pod red. W. Piątkowskiej-Stepaniak i B. Nierenberga, Opole 2007.

Podania kultury masowej, [w:] Podanie-legenda w tradycji ludowej i literackiej, pod red. M. Jakitowicz i V.Wróblewskiej, Toruń 2007.

Gotowanie na ekranie, czyli fascynacje kulinarne w kulturze masowej, [w:] Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, pod red. K. Łeńskiej-Bąk, „Stromata Anthropologica” 2, Opole 2007.

Współczesne opowieści wierzeniowe, [w:] W co wierzymy? Praca zbiorowa pod red. W. Pawluczuka, Łomża 2007.

The folkloric framework of social memory (the 1997 flood as told in a remembrance tale), trans. Ewa Rogozińska [in:] The small history of great events in Czechoslovakia after 1948, 1968 and 1989, ed. Z. Profantova, Bratyslava 2006.

Folklorystyczny kontekst powodzi w Polsce w 1997 roku, „Literatura Ludowa” 2005, nr 1.

Kulturowy kontekst oswajania przestrzeni zdegradowanej kataklizmem, „Lud”, t. 88: 2004.

Rola mediów w stanie zagrożenia społecznego, „Zeszyty Prasoznawcze”, 2004, z.3-4.

Итгрирýюя фунция фольклора [в:] Проьлеми на Бъагарския фолклoр, t. 9, Фолкрът и съвременният свят, София, 1991.

Opowiadania ludowe [współautor D. Simonides], [w:] Folklor Górnego Śląska, pod red. D. Simonides, Katowice 1989.

Przemiany folkloru we współczesnej kulturze, [w:] Folklor Górnego Śląska, pod red. D. Simonides, Katowice 1989.

Metodologiczne konsekwencje zainteresowania się folklorystyki przemianami kulturowymi na ziemiach zachodnich, „Literatura Ludowa” 1988, nr 4/6.

Folklorystyka [hasło w:] Słownik etnologiczny, pod red. Nauk. Z. Staszczak, Warszawa-Poznań 1987.

Problematyka badań nad świadomością historyczną w folklorze, „Etnografia Polska” 1985, z. 1.

Transformacje gatunkowe w prozie folklorystycznej, [w:] Literatura popularna, folklor, język, pod red. W. Nawrockiego i M. Walińskiego, t. 2, Katowice 1981.

Wybrane problemy metodologiczne badań nad współczesnym folklorem, [w:] Z polskich studiów slawistycznych, Seria V [cz. 2], Międzynarodowy Kongres Slawistów w Zagrzebiu 1978.

Literaturoznawstwo, folklorystyka, problematyka historyczna, Warszawa 1978.

Refleksje nad systematyką bajki polskiej Juliana Krzyżanowskiego, „Literatura Ludowa” 1977, n r 3.

Z badań nad opowieścią wspomnieniową, „Literatura Ludowa” 1976, nr 4/5.